Wysłane przez a.zarzyczny w 12 Wrzesień, 2016 - 13:29

W lipcu i sierpniu br. zostały przeprowadzone pierwsze weryfikacje prawidłowości postępowań o udzielenie zamówień publicznych objętych projektami wybranymi do dofinansowania w poddziałaniach 6.4.1 Przedszkola oraz 6.4.3 Szkolnictwo ogólne Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego.

Celem przeprowadzenia przedmiotowych weryfikacji przed zadeklarowaniem wydatków do KE jest zmniejszenie zakresu nieprawidłowości wykrywanych po dokonaniu płatności, co skutkuje koniecznością zwrotu przez Beneficjentów środków wraz z odsetkami. Ponadto wykrycie nieprawidłowości na tym etapie pozwala na ponowne wykorzystanie środków w ramach RPO WP, a w przypadku:

  • robót zamiennych droższych w stosunku do kwot pierwotnie założonych w umowie z wykonawcą (o ile oczywiście roboty takie wystąpią i nie będą dotyczyć zamówienia objętego nieprawidłowością) lub
  • rozstrzygnięcia innych zamówień w projekcie na kwoty większe niż pierwotnie zakładano we wniosku o dofinansowanie

środki objęte pomniejszeniem mogą być przez Beneficjenta ponownie wykorzystane w tym samym projekcie.

Weryfikacją objęto dotychczas łącznie 27 postępowań przeprowadzonych w oparciu o ustawę Prawo zamówień publicznych oraz 3 postępowania o wartości szacunkowej powyżej 30 tys. euro przeprowadzone w oparciu o „Wytyczne Instytucji Zarządzającej Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Podkarpackiego na lata 2014-2020 w sprawie udzielania zamówień współfinansowanych ze środków EFRR, w stosunku do których nie stosuje się ustawy Prawo zamówień publicznych” (dalej Wytyczne IZ RPO WP).

W 13 z 27 postępowań objętych weryfikacją stwierdzone zostały naruszenia ustawy Pzp skutkujące koniecznością pomniejszenia wydatków kwalifikowanych/nałożeniem korekt finansowych. Natomiast w zakresie zamówień udzielanych na podstawie Wytycznych IZ RPO WP nieprawidłowości skutkujące koniecznością pomniejszenia wydatków kwalifikowanych/ nałożeniem korekty finansowej stwierdzono w 1 z 3 zamówień.

Wykryte naruszenia dotyczyły:

  • art. 25 ust. 1 ustawy Pzp poprzez żądanie dokumentów, które nie były dokumentami niezbędnymi do przeprowadzenia postępowania;
  • art. 7 ust. 1 w związku z zapisami Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 lutego 2013 r. poprzez ustalenie różnego katalogu dokumentów na potwierdzenie braku podstaw do wykluczenia dla podmiotów polskich i zagranicznych;
  • art. 40 ust. 2 w związku z art. 32 ust. 2 ustawy Pzp poprzez nieuprawniony podział zamówienia;
  • art. 7 ust. 1 w związku z art. 22 ust. 4 ustawy Pzp poprzez opisanie sposobu dokonania oceny spełnienia warunku udziału w postępowaniu w zakresie wiedzy i doświadczenia w sposób nieproporcjonalny do przedmiotu zamówienia;
  • art. 7 ust. 1 w związku z art. 23 ust. 3 ustawy Pzp poprzez zapisany w SIWZ wymóg spełnienia przez każdego z wykonawców wchodzących w skład konsorcjum warunków określonych w art. 22 ust. 1 ustawy Pzp;
  • art. 26 ust. 3 ustawy Pzp poprzez brak wezwania wybranego wykonawcy do uzupełnienia wymaganych przez zamawiającego oświadczeń lub dokumentów, o których mowa w art. 25 ust. 1 ustawy Pzp;
  • art. 43 ust. 1 ustawy Pzp poprzez błędne (zbyt krótkie) ustalenie terminu składania ofert;
  • pkt. 15 w związku z pkt. 6 Wytycznych IZ RPO WP poprzez określenie warunków udziału w postępowaniu w sposób nieprecyzyjny oraz prowadzący do dyskryminacji wykonawców.

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rozwoju z dnia 29 stycznia 2016 r., w sprawie warunków obniżania wartości korekt finansowych oraz wydatków poniesionych nieprawidłowo związanych z udzielaniem zamówień, dla większości wskazanych naruszeń przewiedziana jest stawka procentowa w wysokości 25 %. Jednakże zgodnie z zapisami ww. Rozporządzenia w zależności od kategorii indywidualnej nieprawidłowości istnieje możliwość obniżenie stawki procentowej do 10 % lub 5 % w zależności od stopnia naruszenia zasad uczciwej konkurencji, równego traktowania wykonawców, przejrzystości i niedyskryminacji.

Najczęściej popełnianą nieprawidłowością jest naruszenie art. 25 ust. 1 ustawy Pzp poprzez żądanie dokumentów, które nie były dokumentami niezbędnymi do przeprowadzenia postępowania oraz naruszenie art. 7 ust. 1 w związku z zapisami Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 lutego 2013 r. poprzez ustalenie różnego katalogu dokumentów na potwierdzenie braku podstaw do wykluczenia dla podmiotów polskich i zagranicznych (naruszenia te wystąpiły w większości przypadków, w których dokonano pomniejszenia wydatków kwalifikowanych).

Mając na uwadze powyższe ustalenia, jak również z uwagi na fakt, że dalsze weryfikacje prowadzone będą zarówno na etapie zawierania umów o dofinansowanie jak i składanych przez Beneficjentów wniosków o płatność, niezbędne jest podjęcie niezwłocznych działań w celu eliminowania kolejnych naruszeń, w szczególności poprzez:

  • dołożenie najwyższej staranności w celu zapewnienia prawidłowości procedur dot. zamówień publicznych – np. po raz kolejny należy przypomnieć, że Beneficjenci realizujący zamówienia publiczne powinni przed rozpoczęciem procedury zweryfikować dokumentację pod kątem obowiązującego stanu prawnego. Czynność ta może pozwolić na wyeliminowanie wielu błędów i nieścisłości,
  • właściwe redagowanie treści ogłoszenia o zamówieniu i Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia w celu unikania niespójności w treści obu ww. dokumentów, w szczególności w zakresie formułowanych warunków udziału w postępowaniu i opisu sposobu oceny ich spełnienia, jak również określania jednolitego katalogu dokumentów wymaganych na ich potwierdzenie,
  • zwrócenie uwagi aby zakres dokumentów wymaganych w celu wykazania niepodlegania wykluczeniu z postępowania od podmiotów był jednakowy dla wykonawców krajowych jak i zagranicznych,
  • żądanie dokumentów niezbędnych do potwierdzenia sprecyzowanych warunków udziału w postępowaniu,
  • uważne i skrupulatne weryfikowanie dokumentów przetargowych, w celu wyeliminowania sytuacji, w których zamawiający wybiera jako najkorzystniejszą ofertę wykonawcy, który w świetle wymaganych przez zamawiającego dokumentów nie spełnia warunków udziału w postępowaniu lub złożone przez wykonawcę dokumenty nie potwierdzają spełnienia tych warunków,
  • kierowanie właściwych pracowników na szkolenia z zakresu udzielania zamówień publicznych,
  • stałe dbanie o aktualizowanie wiedzy zatrudnionych pracowników w tym zakresie m.in. poprzez zapewnienie dostępu do publikacji oraz bazy aktów prawnych i orzecznictwa,
  • zdecydowane wzmocnienie nadzoru ze strony kierownictwa jednostek w przedstawionym zakresie.

Niezależnie od powyższego konieczne jest zapewnienie przez Beneficjentów kompletności przekazywanej do weryfikacji dokumentów wraz z jednoznacznym wskazaniem osoby/osób do kontaktu w zakresie udzielonego zamówienia.